Ωρολόγιο Του Κτησιβίου

Ανάμεσα στις εφευρέσεις του Κτησίβιου ο Βιτρούβιος (9, VIII) αναφέρει και το υδραυλικό ρολόι. Πρόκειται για το πρώτο ρολόι που, σε αντίθεση με το ηλιακό, μπορούσε να χρησιμοποιείται και τη νύχτα και για το λόγο αυτό ονομάζεται και horologium hibernum, δηλαδή ωρολόγιον νυχτερινόν. Το υδραυλικό ρολόι αποτελεί μια πολύ βελτιωμένη έκδοση της κλεψύδρας. Αποτελείται από ένα συνδυασμό τριών δοχείων τα οποία είναι εφοδιασμένα με ρυθμιζόμενους ελεγκτές ροής. Το ανώτερο δοχείο περιέχει το νερό που χύνεται στο μεσαίο δοχείο, την κλεψύδρα. Από κει το νερό χύνεται στο κατώτερο δοχείο που περιέχει τον πλωτήρα. Ο πλωτήρας ανυψώνεται ανάλογα με το ύψος του νερού και, καθώς ανεβαίνει ένα αγαλματίδιο δείχνει την ώρα πάνω σε κάθετη κλίμακα που είναι χωρισμένη σε δώδεκα μέρη, όσες και οι ώρες από την ανατολή μέχρι τη δύση του ήλιου για την ημέρα και από τη δύση μέχρι την ανατολή για τη νύχτα. Πιθανότατα οι αλλαγές που επιβάλλονταν να γίνουν λόγω της διαφορετικής διάρκειας της μέρας και της νύχτας ανάλογα με την εποχή επιτυγχάνονταn είτε με την αλλαγή στην ταχύτητα ροής του νερού είτε με την αλλαγή των δώδεκα υποδιαιρέσεων στην κλίμακα. ΑΕΤ 2009 Το υδραυλικό ρολόι του Κτησιβίου (3ος αιώνας π.Χ.) αποτελείται από συνδυασμό δοχείων εφοδιασμένων με ρυθμιζόμενους ελεγκτές ροής του νερού έτσι ώστε να επιτυγχάνεται η επιθυμητή ανύψωση του πλωτήρα στο τελευταίο δοχείο. Ο πλωτήρας φέρει δείκτη, ο οποίος υποδεικνύει την ακριβή ώρα πάνω σε περιστρεφόμενο τύμπανο. Το τύμπανο αλλάζει θέση ανάλογα με την ημερομηνία ώστε να εξασφαλίζεται η ακριβής διαίρεση των δώδεκα ημερήσιων ωρών που μετρούσαν την εποχή εκείνη. Το ρολόι λειτουργούσε με χειριστή ο οποίος μία φορά την ημέρα το τροφοδοτούσε με νερό και τοποθετούσε το τύμπανο με τις ώρες στη σωστή ημερομηνία Από το δελτίο εκθέματος: "ο Κτησίβιος (308-246 π.Χ.) ήταν ο πρώτος από τη σχολή μηχανικών της Αλεξάνδρειας που κατασκεύασε υδραυλικό ωρολόγιο ως μετεξέλιξη των αρχαιότερων υδραυλικών ωρολογιών τύπου κλεψύδρας. Περιγραφή του ωρολογίου αυτού βρίσκεται στο έργο του Βιτρουβίου "Περί Αρχιτεκτονικής" κεφ 9, 8, 5-7: νερό ρέει με σταθερή ροή από ακροφύσιο μέσα σε μεγάλο δοχείο και ανυψώνει πλωτήρα στον οποίο είναι προσαρμοσμένος κανόνας και πάνω σε αυτόν αγαλματίδιο που λειτουργεί ως δείκτης και δείχνει τις ώρες πάνω σε κατακόρυφο τύμπανο με χαράξεις κάθετες για τους μήνες και εγκάρσιες, όχι όμως παράλληλες για τις ώρες, έτσι ώστε να συνυπολογίζεται η μεταβολή της διάρκειας των ωρών ανά μήνα.