Χωροβάτης

Ο χωροβάτης είναι τοπογραφικό όργανο που χρησιμοποιείται για χωροσταθμήσεις, δηλαδή μετρήσεις του ύψους διαφόρων σημείων της γήινης επιφάνειας. Με άλλα λόγια, μπορεί να καθοριστεί το ύψος ενός σημείου ή η υψομετρική διαφορά ανάμεσα σε δύο σημεία, να χαραχθούν οι ισοϋψείς γραμμές μιας εδαφικής περιοχής, να συλλεχθούν τα απαραίτητα στοιχεία για τη χάραξη δρόμων ή για την πραγματοποίηση χωματουργικών έργων και να καθοριστεί το επίπεδο ή η κλίση της επιφάνειας μιας οικοδομικής κατασκευής.
Ο χωροβάτης παρέχει την οριζόντια γραμμή σκόπευσης χάρη στην οποία υπολογίζονται οι υψομετρικές διαφορές. Στην πραγματικότητα πρόκειται για ένα τηλεσκόπιο με σταυρόνημα ή στόχαστρο, προσαρμοσμένο σε κατάλληλη βάση στήριξης έτσι ώστε να μπορεί να προσανατολίζεται σε οποιαδήποτε οριζόντια διεύθυνση.
Η υψομετρική διαφορά δύο σημείων μετριέτραι με την παρακάτω διαδικασία. Στο ένα σημείο τοποθετείται η σταδία με τη βαθμονομημένη κλίμακα, ενώ στο άλλο τοποθετείται ο χωροβάτης που πρέπει να είναι εντελώς οριζόντιος. Ο χωροβάτης σκοπεύει τη σταδία. Από την ένδειξη της σταδίας που διαβάζεται στο κέντρο του χωροβάτη και το ύψος του χωροβάτη από το έδαφος, υπολογίζεται η διαφορά ύψους των δύο σημείων (χωροβάτη - σταδίας). Αν είναι γνωστό το υψόμετρα του ενός σημείου, υπολογίζεται το υψόμετρο του άλλου.  
Ανάλογα με τον τρόπο που επιτυγχάνεται η οριζόντια θέση του οργάνου, οι χωροβάτες χωρίζονται σε τρία είδη: dumpy level, tilting level και αυτόματοι. Tilting levels Η βάση στήριξης του τηλεσκοπίου έχει τρία πόδια ρυθμιζόμενα σε ύψος από κοχλίες / βίδες (πατέντα 114036) και ένα στρογγυλό αλφάδι φυσαλίδας. Με τη κατάλληλη ρύθμιση των τριών κοχλιών επιτυγχάνεται η οριζόντια θέση του οργάνου - η φυσαλίδα είναι στο κέντρο του κυκλικού αλφαδιού. Το τηλεσκόπιο μπορεί να στραφεί έως 180 0 χωρίς να στραφεί η βάση στήριξης διατηρώντας έτσι την οριζόντια θέση του. Ένα δεύτερο αλφάδι φυσαλίδας πάνω στο τηλεσκόπιο επιτρέπει την τελική απόλυτα οριζόντια ευθυγράμμιση του οργάνου.