Χωροβάτης

Ο χωροβάτης είναι τοπογραφικό όργανο που χρησιμοποιείται για χωροσταθμήσεις, δηλαδή μετρήσεις του ύψους διαφόρων σημείων της γήινης επιφάνειας. Με άλλα λόγια, μπορεί να καθοριστεί το ύψος ενός σημείου ή η υψομετρική διαφορά ανάμεσα σε δύο σημεία, να χαραχθούν οι ισοϋψείς γραμμές μιας εδαφικής περιοχής, να συλλεχθούν τα απαραίτητα στοιχεία για τη χάραξη δρόμων ή για την πραγματοποίηση χωματουργικών έργων και να καθοριστεί το επίπεδο ή η κλίση της επιφάνειας μιας οικοδομικής κατασκευής.
Ο χωροβάτης παρέχει την οριζόντια γραμμή σκόπευσης χάρη στην οποία υπολογίζονται οι υψομετρικές διαφορές. Στην πραγματικότητα πρόκειται για ένα τηλεσκόπιο με σταυρόνημα ή στόχαστρο, προσαρμοσμένο σε κατάλληλη βάση στήριξης έτσι ώστε να μπορεί να προσανατολίζεται σε οποιαδήποτε οριζόντια διεύθυνση.
Η υψομετρική διαφορά δύο σημείων μετριέτραι με την παρακάτω διαδικασία. Στο ένα σημείο τοποθετείται η σταδία με τη βαθμονομημένη κλίμακα, ενώ στο άλλο τοποθετείται ο χωροβάτης που πρέπει να είναι εντελώς οριζόντιος. Ο χωροβάτης σκοπεύει τη σταδία. Από την ένδειξη της σταδίας που διαβάζεται στο κέντρο του χωροβάτη και το ύψος του χωροβάτη από το έδαφος, υπολογίζεται η διαφορά ύψους των δύο σημείων (χωροβάτη - σταδίας). Αν είναι γνωστό το υψόμετρα του ενός σημείου, υπολογίζεται το υψόμετρο του άλλου.