Δράπανο

Μηχάνημα για την διάνοιξη κυλινδρικών οπών μεγαλύτερου ή μικρότερου μεγέθους σε μέταλλα είναι μία συνηθισμένη εργασία στο μηχανουργείο. Η μέθοδος και τα εργαλεία που απαιτούνται εξαρτώνται από τη διάμετρο και το μήκος (βάθος) της οπής. Μικρές οπές μπορούν να ανοιχθούν με μικρά χειροκίνητα τρυπάνια, μεγαλύτερες με δράπανα και ακόμη μεγαλύτερες με μηχανουργικούς τόρνους.
Το κατακόρυφο δράπανο είναι από τα βασικά μηχανήματα για διάνοιξη οπών στα μηχανουργεία. Το τρυπάνι προσαρμόζεται στην υποδοχή που μπορεί να περιστρέφεται (spindle), στην άκρη της κεφαλής του μηχανήματος. Η περιστροφή πραγματοποιείται χάρη στην μετάδοση της κίνησης μέσω του ιμάντα στο πίσω μέρος της κολώνας στήριξης της μηχανής. Ο ιμάντας είναι σε επαφή με δύο τροχούς, στο άνω και κάτω άκρο της μηχανής. Μάλιστα μπορεί να αλλάξει ο συνδυασμός των τροχών -και στο άνω και στο κάτω άκρο του ιμάντα- ώστε να αλλάξει η ταχύτητα περιστροφής. Δίπλα στη βάση του μηχανήματος διακρίνεται πεντάλ για την προσαρμογή του ιμάντα σε διαφορετικής διαμέτρου τροχό. Στο πίσω μέρος των τροχών, στο κάτω άκρο, διακρίνεται σφόνδυλος που μπορεί να προσαρμοστεί σε ηλεκτρικό κινητήρα (μοτέρ) ή να πάρει κίνηση από κεντρικό κινητήριο άξονα μέσω ιμάντα.  Η κίνηση από τον ιμάντα μεταφέρεται με τη βοήθεια γραναζιών, τροχαλιών και ρουλεμάν στη βάση που προσαρμόζεται το τρυπάνι. Ένας ευθύγραμμος μοχλός δίπλα στο τρυπάνι μπορεί να κατεβάσει και να ανεβάσει χειροκίνητα το τρυπάνι  στο σημείο διάνοιξης της οπής. Το κυκλικό χειριστήριο μπορεί να ρυθμίσει το βάθος της διάτρησης. Ακριβώς κάτω από το τρυπάνι, βρίσκεται η τράπεζα διάτρησης για την στερέωση του σώματος που θα διατρηθεί. Η τράπεζα μπορεί να αλλάζει ύψος και κλίση και να στερεώνεται στην κεντρική κολώνα του μηχανήματος. Βέβαια το τρυπάνι πρέπει να είναι πάντα κάθετο στην επιφάνεια διάτρησης. Τέλος η διάτρηση μπορεί να γίνει και στη βάση του δράπανου. Η βάση του δράπανου και η κολώνα στήριξης εξασφαλίζουν την απουσία κραδασμών κατά τη διάτρηση.
Αντίστοιχα μηχανήματα εμφανίζονται τουλάχιστον από το 1886, όπως φαίνεται από καταλόγους εργαλείων της εποχής, και εξακολουθούν με διάφορες τροποποιήσεις να χρησιμοποιούνται και σήμερα.