Αστρολάβος Του Πτολεμαίου

Ο αστρολάβος είναι ένα αστρονομικό όργανο πάνω στο οποίο προβάλλεται στερεογραφικά η ουράνια σφαίρα. Χρησιμοποιείται στην μέτρηση των ουράνιων συντεταγμένων (ουρανογραφικό μήκος και ουρανογραφικό πλάτος) των αστέρων σε οποιοδήποτε μέρος της γης. Επίσης, χρησιμοποιείται για την εύρεση της απόστασης της Σελήνης από τον Ήλιο καθώς και των συντεταγμένων της Σελήνης, κατά την διάρκεια της ημέρας.
Πέρα από τους επίπεδους αστρολάβους υπάρχει και ο σφαιρικός αστρολάβος που χρησιμοποιείται για τον καθορισμό της θέσης των ουρανίων σωμάτων.
Ο Πτολεμαίος τον 2ο μ.Χ. αι. στο έργο του Μεγίστη Μαθηματική Σύνταξις ή Αλμαγέστη, περιγράφει την κατασκευή ενός αστρολάβου, που αποτελούνταν από επτά κυκλικούς δακτυλίους τοποθετημένους αρθρωτά ο ένας μέσα στον άλλο. Το όνομά του είναι "αστρολάβον όργανον" και προέρχεται ετυμολογικά από τη σύνθεση του ρήματος "λαμβάνω" και του ουσιαστικού "αστήρ" της αρχαίας ελληνικής γλώσσας. Λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με τη θέση των δακτυλίων και τον τρόπο σύνδεσής τους, τις διαβαθμίσεις και τις υποδιαιρέσεις τους δίνονται στη Μαθηματική Σύνταξη του Πτολεμαίου αλλά κυρίως στο έργο του Πάππου "Σχολιασμός στα βιβλία 5 και 6 της Μαθηματικής Σύνταξης".
Την νύχτα, οι συντεταγμένες των άστρων βρίσκονται με την βοήθεια ενός άστρου αναφοράς για το οποίο γνωρίζουμε ήδη τις συντεταγμένες. Για να λειτουργήσει πρέπει να μεταφέρουμε στο επίπεδο της εκλειπτικής έναν βαθμολογημένο κύκλο, πάνω στον οποίο διαβάζεται το μήκος και να περιστρέψουμε έναν δεύτερο κύκλο γύρω από τον άξονα της εκλειπτικής, ο οποίος φέρει ένα σημείο στόχευσης, πάνω στον οποίο διαβάζεται το πλάτος.